İdrar torbası sarkması, tıbbi adıyla sistosel, mesanenin normal pozisyonundan kayarak vajina içine doğru sarkması durumudur. Bu durum, pelvik taban kaslarının ve bağ dokularının zayıflaması sonucu ortaya çıkar. Mesane sarkması, kadınlarda özellikle doğum yapmış olanlarda, menopoz sonrasında veya pelvik travma yaşamış olanlarda daha yaygın olarak görülür.
Mesane Sarkmasının Nedenleri
Mesane sarkmasının başlıca nedenleri şunlardır:
Doğum: Vajinal doğumlar sırasında pelvik taban kasları ve bağ dokuları gerilebilir veya zarar görebilir, bu da mesane sarkmasına yol açabilir.
Menopoz: Menopoz sonrası östrojen seviyelerinin düşmesi, pelvik taban kaslarının ve bağ dokularının zayıflamasına neden olabilir.
Ağır Kaldırma: Sürekli ağır kaldırma veya zorlayıcı fiziksel aktiviteler, pelvik taban kaslarını zorlayarak sarkmaya neden olabilir.
Kronik Öksürük: Kronik öksürük, karın içi basıncı artırarak pelvik taban kaslarını zorlayabilir ve mesane sarkmasına yol açabilir.
Genetik Yatkınlık: Ailede mesane sarkması öyküsü olan kişilerde bu durum daha yaygın olabilir.
Pelvik Cerrahi: Önceden geçirilmiş pelvik cerrahiler, pelvik taban kaslarının ve dokularının zayıflamasına neden olabilir.
Obezite: Fazla kilo, pelvik bölgeye ekstra baskı yaparak mesane sarkmasına yol açabilir.
Mesane Sarkmasının Belirtileri
Mesane sarkması belirtileri kişiden kişiye değişebilir ve hafiften şiddetliye kadar farklılık gösterebilir. Yaygın belirtiler şunlardır:
Vajinadan Çıkıntı: Vajina içinde veya dışında bir çıkıntı hissedilebilir. Bu çıkıntı, mesanenin vajina içine sarkmasından kaynaklanır.
İdrar Kaçırma: Öksürme, hapşırma, gülme veya ağır kaldırma gibi karın içi basıncını artıran aktiviteler sırasında idrar kaçırma (stress inkontinans) yaşanabilir.
İdrara Çıkma Güçlüğü: İdrara başlama veya tamamlamada zorluk yaşanabilir. Mesanenin tam olarak boşalmadığı hissi olabilir.
Sık İdrara Çıkma: Normalden daha sık idrara çıkma ihtiyacı duyulabilir.
Pelvik Ağrı veya Rahatsızlık: Alt karın veya pelvik bölgede ağrı, rahatsızlık veya basınç hissi yaşanabilir.
Cinsel İlişki Sırasında Rahatsızlık: Cinsel ilişki sırasında ağrı veya rahatsızlık hissedilebilir.
Mesane Sarkmasının Teşhisi
Mesane sarkmasının teşhisi genellikle fiziksel muayene ve bazı görüntüleme yöntemleri ile konur:
Fiziksel Muayene: Doktor, pelvik muayene yaparak mesanenin pozisyonunu ve sarkmanın derecesini değerlendirir. Bu muayene sırasında hastadan öksürmesi veya ıkınması istenebilir.
Ultrason: Pelvik ultrason, mesanenin yapısını ve pozisyonunu değerlendirmek için kullanılabilir.
Ürodinamik Testler: Mesane ve üretranın fonksiyonunu değerlendiren bu testler, idrar kaçırma ve mesane sarkmasının nedenlerini belirlemeye yardımcı olabilir.
Sistoskopi: Mesane içini incelemek için kullanılan bir prosedürdür. Mesane içindeki anormallikleri tespit etmek için küçük bir kamera kullanılır.
Mesane Sarkmasının Tedavi Seçenekleri
Mesane sarkmasının tedavisi, sarkmanın şiddetine ve hastanın belirtilerine bağlı olarak değişir. İşte bazı yaygın tedavi seçenekleri:
Yaşam Tarzı Değişiklikleri:
- Ağır Kaldırmaktan Kaçınma: Ağır kaldırmaktan ve zorlayıcı fiziksel aktivitelerden kaçınılmalıdır.
- Kilo Kontrolü: Fazla kiloların verilmesi, pelvik bölgeye yapılan baskıyı azaltabilir.
- Diyet ve Hidrasyon: Kabızlığı önlemek için lif açısından zengin bir diyet ve yeterli su tüketimi önemlidir.
Pelvik Taban Egzersizleri (Kegel Egzersizleri): Pelvik taban kaslarını güçlendirmek için yapılan egzersizler, mesane sarkmasının ilerlemesini durdurabilir ve belirtileri hafifletebilir.
Pessar Kullanımı: Vajinaya yerleştirilen bir cihaz olan pessar, mesaneyi destekleyerek sarkmayı önleyebilir. Pessar, doktor tarafından yerleştirilir ve periyodik olarak kontrol edilir.
Hormonal Tedavi: Menopoz sonrası östrojen seviyelerini artırmak için lokal östrojen tedavisi uygulanabilir. Bu tedavi, pelvik taban dokularının güçlenmesine yardımcı olabilir.
Cerrahi Müdahale: Şiddetli mesane sarkması durumunda cerrahi müdahale gerekebilir. Cerrahi yöntemler arasında mesane askı ameliyatı, pelvik rekonstrüksiyon ameliyatı ve mesh implantasyonu bulunur. Cerrahi tedavi, mesanenin normal pozisyonuna geri getirilmesini amaçlar.
Mesane Sarkması Hakkında Merak Edilenler
Mesane sarkması nasıl önlenebilir?
Pelvik taban egzersizleri yapmak, ağır kaldırmaktan kaçınmak, kilo kontrolü sağlamak ve kronik öksürük gibi pelvik basıncı artıran durumlardan kaçınmak mesane sarkmasını önlemeye yardımcı olabilir.
Mesane sarkması tedavi edilmezse ne olur?
Tedavi edilmediğinde mesane sarkması, idrar kaçırma, idrara çıkma güçlüğü, pelvik ağrı ve cinsel ilişki sırasında rahatsızlık gibi belirtilerin artmasına neden olabilir. Ayrıca, idrar yolu enfeksiyonları riski de artabilir.
Pelvik taban egzersizleri nasıl yapılır?
Pelvik taban egzersizleri (Kegel egzersizleri), pelvik kasları sıkıp serbest bırakarak yapılır. Kasları sıkarken 3-5 saniye tutun, ardından gevşetin. Bu egzersizleri günde birkaç kez tekrarlayın.
Pessar kullanımı güvenli midir?
Evet, pessar kullanımı genellikle güvenlidir. Ancak, pessarın düzenli olarak kontrol edilmesi ve temizlenmesi önemlidir. Herhangi bir rahatsızlık veya enfeksiyon belirtisi durumunda doktorunuza başvurmalısınız.
Cerrahi tedavi sonrası iyileşme süreci nasıldır?
Cerrahi tedavi sonrası iyileşme süreci, ameliyatın türüne ve hastanın genel sağlık durumuna bağlı olarak değişir. Genellikle birkaç hafta içinde iyileşme sağlanır, ancak tam iyileşme birkaç ay sürebilir. Doktorun önerilerine ve bakım talimatlarına uymak önemlidir.
