İnsan papilloma virüsü (HPV), cinsel yolla bulaşan ve cilt ile mukozal yüzeylerde enfeksiyona neden olan yaygın bir virüstür. HPV’nin yaklaşık 200 farklı türü vardır ve bunlardan bazıları genital siğiller ve kansere neden olabilir.
HPV Nedir?
HPV, papillomaviridae ailesine ait bir virüstür ve cilt ile mukozal yüzeylerde enfeksiyona neden olur. HPV’nin yaklaşık 200 farklı türü vardır ve bunlardan bazıları cinsel yolla bulaşırken, diğerleri cilt teması yoluyla bulaşır. HPV, genital bölgede, ağızda ve boğazda enfeksiyonlara neden olabilir. Bazı HPV türleri, genital siğillerin yanı sıra rahim ağzı, vajina, vulva, penis, anüs ve orofarenks kanseri gibi ciddi sağlık sorunlarına yol açabilir.
HPV Belirtileri
HPV enfeksiyonlarının çoğu asemptomatik olabilir ve genellikle belirti göstermez. Ancak, belirli HPV türleri belirgin belirtilere yol açabilir. İşte yaygın HPV belirtileri:
Genital Siğiller:
- Küçük Şişlikler: Genital bölgede küçük, et rengi veya gri şişlikler.
- Küme Halinde Siğiller: Tek veya küme halinde siğiller oluşabilir.
- Kaşıntı veya Rahatsızlık: Genital bölgede kaşıntı veya rahatsızlık hissi.
- Kanama: Cinsel ilişki sırasında kanama olabilir.
Rahim Ağzı Değişiklikleri:
- Anormal Pap Smear Sonuçları: Rahim ağzı hücrelerinde değişiklikler HPV enfeksiyonunu gösterebilir.
- Prekanseröz Lezyonlar: Rahim ağzında prekanseröz hücresel değişiklikler oluşabilir.
Kanser:
- Rahim Ağzı Kanseri: Uzun süreli HPV enfeksiyonu, rahim ağzı kanserine yol açabilir.
- Diğer Kanser Türleri: HPV, vajina, vulva, penis, anüs ve orofarenks (boğaz) kanserlerine de neden olabilir.
HPV Bulaşma Yolları
HPV, enfekte cilt veya mukozal yüzeylerle doğrudan temas yoluyla bulaşır. İşte yaygın bulaşma yolları:
Cinsel Temas: Korunmasız vajinal, anal veya oral seks sırasında HPV bulaşabilir. Genital bölgedeki cilt teması da HPV’nin bulaşmasına neden olabilir.
Doğrudan Cilt Teması: HPV, cilt teması yoluyla da bulaşabilir. Bu genellikle genital bölgede veya vücutta siğillerle temas sonucu gerçekleşir.
Anneden Bebeğe: HPV, nadir durumlarda doğum sırasında anneden bebeğe geçebilir.
HPV Teşhisi
HPV enfeksiyonları genellikle belirti göstermediği için teşhis edilmesi zor olabilir. Ancak, belirli testler ve muayeneler ile HPV teşhis edilebilir. İşte yaygın teşhis yöntemleri:
Pap Smear Testi: Rahim ağzından hücre örneği alınarak yapılan bu test, rahim ağzı hücrelerindeki anormal değişiklikleri tespit eder. Pap smear testleri, HPV’nin neden olduğu prekanseröz lezyonları ve rahim ağzı kanserini erken dönemde tespit edebilir.
HPV DNA Testi: Bu test, rahim ağzı hücrelerinde HPV’nin DNA’sını tespit eder. Yüksek riskli HPV türlerini belirlemek için kullanılır.
Vizyon Muayenesi: Genital siğiller, fiziksel muayene ile teşhis edilebilir. Doktor, genital bölgede siğilleri görerek HPV enfeksiyonunu teşhis edebilir.
Kolposkopi: Pap smear testi anormal sonuçlar gösterdiğinde, rahim ağzını daha detaylı incelemek için kolposkopi yapılabilir. Bu prosedürde, rahim ağzı ve vajina, özel bir mikroskop ile incelenir.
HPV Tedavi Yöntemleri
HPV enfeksiyonlarının tedavisi yoktur, ancak enfeksiyonun neden olduğu belirtiler ve komplikasyonlar tedavi edilebilir. İşte yaygın tedavi yöntemleri:
Genital Siğiller:
- Kriyoterapi: Siğillerin dondurularak yok edilmesi.
- Elektrokoterizasyon: Siğillerin elektrik akımı ile yakılması.
- Lazer Tedavisi: Siğillerin lazer ışınları ile yok edilmesi.
- Topikal İlaçlar: Siğillerin üzerine uygulanan krem veya solüsyonlar.
Prekanseröz Lezyonlar:
- Konizasyon: Rahim ağzındaki anormal hücrelerin koni şeklinde bir parça çıkarılarak alınması.
- LEEP (Loop Electrosurgical Excision Procedure): Anormal hücrelerin elektrik akımı ile çıkarılması.
- Kriyoterapi: Anormal hücrelerin dondurularak yok edilmesi.
Kanser:
- Cerrahi Müdahale: Kanserli dokunun cerrahi olarak çıkarılması.
- Radyoterapi: Kanser hücrelerinin yok edilmesi için radyasyon kullanılması.
- Kemoterapi: Kanser hücrelerini öldürmek için ilaç tedavisi.
HPV’den Korunma Yolları
HPV’den korunmak için çeşitli yöntemler kullanılabilir. İşte HPV’den korunma yolları:
HPV Aşıları: Gardasil ve Cervarix gibi HPV aşıları, yüksek riskli HPV türlerine karşı koruma sağlar. Aşılar, genital siğiller ve HPV ile ilişkili kanserlerin önlenmesinde etkilidir. Aşılar genellikle cinsel aktivite başlamadan önce uygulanır, ancak yetişkinler de aşı olabilir.
Kondom Kullanımı: Kondom, cinsel ilişki sırasında HPV bulaşma riskini azaltır, ancak HPV’nin cilt teması yoluyla bulaşmasını tamamen engelleyemez.
Cinsel Partnerlerin Sınırlandırılması: Tek eşlilik veya cinsel partner sayısının sınırlandırılması, enfeksiyon riskini azaltabilir.
Düzenli Cinsel Sağlık Kontrolleri: Düzenli Pap smear ve HPV testleri, enfeksiyonların erken teşhis ve tedavisini sağlar.
HPV Merak Edilenler
HPV nasıl bulaşır?
HPV, enfekte cilt veya mukozal yüzeylerle doğrudan temas yoluyla bulaşır. Korunmasız cinsel ilişki, genital bölgedeki cilt teması ve nadir durumlarda doğum sırasında anneden bebeğe geçiş yaygın bulaşma yollarıdır.
HPV belirtileri nelerdir?
HPV enfeksiyonlarının çoğu asemptomatik olabilir. Belirtiler arasında genital siğiller, anormal Pap smear sonuçları ve uzun süreli enfeksiyonlarda rahim ağzı, vajina, vulva, penis, anüs ve orofarenks kanserleri yer alır.
HPV tedavi edilebilir mi?
HPV enfeksiyonlarının kendisi tedavi edilemez, ancak enfeksiyonun neden olduğu belirtiler ve komplikasyonlar tedavi edilebilir. Genital siğiller, prekanseröz lezyonlar ve kanserler için çeşitli tedavi yöntemleri mevcuttur.
HPV’den nasıl korunabilirim?
HPV aşıları, kondom kullanımı, cinsel partnerlerin sınırlandırılması ve düzenli cinsel sağlık kontrolleri, HPV’den korunmanın etkili yollarıdır.
HPV aşıları kimlere uygulanır?
HPV aşıları genellikle 11-12 yaşındaki kız ve erkek çocuklarına uygulanır. Ancak, 26 yaşına kadar olan yetişkinler de aşı olabilir. Bazı durumlarda, 45 yaşına kadar olan yetişkinler de aşılanabilir.
