Bartholin kisti, Bartholin bezlerinin tıkanması sonucu oluşan sıvı dolu keseciklerdir. Bartholin bezleri, vajina girişinin her iki yanında yer alır ve vajinal bölgenin kayganlaşmasını sağlayan sıvıyı üretir. Bu bezlerin kanalları tıkandığında, sıvı birikir ve kist oluşur. Bartholin kistleri genellikle ağrısızdır ve küçük olabilir, ancak enfekte olduklarında ağrılı ve büyük olabilirler.
Bartholin Kisti Nedir?
Bartholin kisti, vajina girişinde bulunan Bartholin bezlerinin kanallarının tıkanması sonucu oluşan sıvı dolu keseciklerdir. Bu kistler genellikle küçük ve ağrısızdır, ancak enfekte olduklarında ağrılı ve büyük bir apseye dönüşebilirler. Bartholin apsesi, enfekte olmuş Bartholin kistidir ve acil tıbbi müdahale gerektirebilir.
Bartholin Kistinin Nedenleri
Bartholin kistlerinin oluşmasının temel nedeni, Bartholin bezlerinin kanallarının tıkanmasıdır. İşte yaygın nedenler:
Tıkanıklık: Bezlerin kanallarının tıkanması, sıvının birikmesine ve kist oluşumuna neden olur.
Enfeksiyonlar: Cinsel yolla bulaşan enfeksiyonlar (CYBE), bakteriyel enfeksiyonlar veya diğer vajinal enfeksiyonlar Bartholin bezlerinin tıkanmasına ve kist oluşumuna yol açabilir.
Travma: Vajinal bölgeye gelen travmalar veya cerrahi işlemler de Bartholin kistlerine neden olabilir.
Bartholin Kistinin Belirtileri
Bartholin kistleri genellikle küçük ve ağrısızdır, bu nedenle fark edilmeyebilirler. Ancak, kistler büyüdüğünde veya enfekte olduğunda aşağıdaki belirtiler görülebilir:
- Kitle: Vajina girişinde bir kitle hissedilebilir. Bu kitle genellikle yumuşak ve hareketlidir.
- Ağrı: Özellikle kist enfekte olduğunda ağrı ve rahatsızlık hissi olabilir.
- Şişlik: Vajina girişinde şişlik görülebilir.
- Kızarıklık: Enfekte kistler genellikle kızarıklık ve sıcaklık ile birlikte görülür.
- Ateş: Enfeksiyon durumunda ateş ve genel rahatsızlık hissi olabilir.
- Ağrılı Cinsel İlişki: Enfekte kistler, cinsel ilişki sırasında ağrıya neden olabilir.
Bartholin Kistinin Teşhisi
Bartholin kistinin teşhisi, doktor tarafından yapılan fizik muayene ve bazı durumlarda ek testlerle konur. İşte yaygın teşhis yöntemleri:
Fizik Muayene: Doktor, vajina girişindeki kisti palpasyon yoluyla değerlendirebilir.
Aspirasyon: Kist içeriğinden sıvı örneği alarak enfeksiyon olup olmadığını belirlemek için laboratuvarda analiz edebilir.
Biyopsi: Kistin kanserli olup olmadığını kontrol etmek için nadir durumlarda biyopsi yapılabilir.
Görüntüleme Testleri: Ultrason veya MRI, kistin yapısını ve büyüklüğünü değerlendirmek için kullanılabilir.
Bartholin Kistinin Tedavi Yöntemleri
Bartholin kistlerinin tedavisi, kistin büyüklüğüne, semptomların şiddetine ve enfeksiyon durumuna bağlı olarak değişir. İşte yaygın tedavi yöntemleri:
Küçük ve Ağrısız Kistler:
- Sıcak Su Banyoları: Ilık su banyoları (sitz banyoları) kistin drenajını teşvik edebilir ve rahatsızlığı azaltabilir.
- Bekle ve Gör: Küçük ve ağrısız kistler genellikle tedavi gerektirmez ve kendiliğinden düzelebilir.
Enfekte ve Büyük Kistler:
- Antibiyotikler: Enfeksiyon belirtileri varsa, doktor antibiyotik tedavisi önerebilir.
- Cerrahi Drenaj: Büyük ve ağrılı kistler için doktor, kisti cerrahi olarak drenaj edebilir. Bu işlem sırasında lokal anestezi uygulanabilir.
- Marsupializasyon: Kist tekrar oluşmasını önlemek için kist duvarları cerrahi olarak kesilerek dikişlerle sabitlenir. Bu, kistin sürekli açık kalmasını sağlar ve sıvı birikmesini önler.
- Kateter Yerleştirilmesi: Kist içine kateter yerleştirilerek drenaj sağlanabilir ve kanalın açık kalması sağlanabilir.
Bartholin Kistini Önlemenin Yolları
Bartholin kistlerinin oluşumunu tamamen önlemek mümkün olmasa da, bazı önleyici tedbirler alınabilir. İşte Bartholin kistini önlemenin yolları:
İyi Hijyen: Vajinal bölgenin temiz ve kuru tutulması önemlidir. Günlük olarak yumuşak sabun ve su ile yıkanmalıdır.
Korunmalı Cinsel İlişki: Cinsel yolla bulaşan enfeksiyonlardan korunmak için prezervatif kullanmak önemlidir.
Sıkı ve Dar Giysilerden Kaçınma: Sıkı ve dar giysiler, vajinal bölgenin hava almasını engelleyebilir ve tahrişe neden olabilir. Pamuklu iç çamaşırları tercih edilmelidir.
Sitz Banyoları: Düzenli olarak yapılan ılık su banyoları, vajinal bölgedeki kan dolaşımını artırarak tıkanıklığı önlemeye yardımcı olabilir.
Bartholin Kisti Merak Edilenler
Bartholin kisti nasıl oluşur?
Bartholin kisti, Bartholin bezlerinin kanallarının tıkanması sonucu oluşur. Bu tıkanıklık, sıvının birikmesine ve kist oluşumuna yol açar. Enfeksiyonlar, travma ve diğer nedenler bu tıkanıklığa neden olabilir.
Bartholin kisti belirtileri nelerdir?
Bartholin kisti belirtileri arasında vajina girişinde kitle, ağrı, şişlik, kızarıklık ve enfeksiyon durumunda ateş ve genel rahatsızlık hissi bulunur. Enfekte kistler ağrılı olabilir ve cinsel ilişki sırasında rahatsızlık verebilir.
Bartholin kisti tedavi edilebilir mi?
Evet, Bartholin kisti tedavi edilebilir. Küçük ve ağrısız kistler genellikle tedavi gerektirmez ve kendiliğinden düzelebilir. Enfekte ve büyük kistler için antibiyotik tedavisi, cerrahi drenaj, marsupializasyon ve kateter yerleştirilmesi gibi yöntemler uygulanabilir.
Bartholin kistini nasıl önleyebilirim?
Bartholin kistini önlemek için iyi hijyen, korunmalı cinsel ilişki, sıkı ve dar giysilerden kaçınma ve düzenli olarak yapılan sitz banyoları gibi önlemler alınabilir.
Bartholin kisti tekrar oluşabilir mi?
Evet, Bartholin kisti tedavi edildikten sonra tekrar oluşabilir. Marsupializasyon ve kateter yerleştirilmesi gibi cerrahi işlemler, kistin tekrar oluşma riskini azaltabilir.
