Hamilelik döneminde ciltte görülebilen nadir ama oldukça rahatsız edici durumlardan biri de PUPPP olarak kısaltılan “Pruritic Urticarial Papules and Plaques of Pregnancy” yani kaşıntılı deri döküntüleridir. Genellikle son trimesterde ortaya çıkan bu döküntüler, karnın etrafında başlayan küçük, kırmızı ve kaşıntılı kabarcıklar şeklinde kendini gösterir. Zamanla göğüs, bacak ve kol bölgelerine de yayılabilir. Yoğun kaşıntı, anne adayının geceleri uyumasını güçleştirebilir ve günlük yaşam kalitesini ciddi biçimde düşürebilir.
PUPPP’nin kesin nedeni tam olarak bilinmemekle birlikte, hamilelik hormonları ve cilt gerilmesiyle ilişkili olduğu düşünülür. Rahmin büyümesiyle karın cildinin aşırı gerilmesi sonucunda meydana gelen küçük cilt hasarlarına bağışıklık sistemi tepki verebilir. Bazı araştırmalar genetik yatkınlığa da işaret etse de, her anne adayında PUPPP görülme ihtimali son derece düşüktür. Yine de çoğul gebelik (ikiz, üçüz) taşıyan kadınlarda veya hızlı kilo artışı yaşayanlarda ciltteki gerilme daha fazla olduğundan PUPPP riski biraz daha yüksek olabilir.
Bu döküntüler hem görünüm hem de kaşıntı açısından son derece rahatsız edici olsa da, anne ve bebek sağlığı açısından ciddi bir tehdit oluşturmaz. Yine de yoğun kaşıntı nedeniyle uyku düzeni bozulabilir ve anne adayı sinirli, yorgun hissedebilir. Bu süreçte doktorunuza danışarak cildinize uygun kremler veya losyonlar konusunda bilgi almanız önemlidir. Özellikle antihistaminik özelliği olan ve hamilelikte güvenle kullanılabilen kremler, kaşıntının hafiflemesine yardımcı olabilir. Bazı doktorlar, cilt hassasiyetini yatıştırmak için hafif steroid içeren kremleri kısa süreli olarak önerebilir. Ancak her ilacın kullanımında olduğu gibi, gebelikte mutlaka doktor onayı gereklidir.
Günlük yaşamda alabileceğiniz basit önlemler de PUPPP kaynaklı kaşıntıyı azaltabilir. Örneğin ılık ve kısa duşlar cildi rahatlatırken, çok sıcak suyla uzun süre duş almak cildi kurutup tahrişi arttırabilir. Duş sonrası nazikçe kurulanmak ve cildi nemlendirici losyonlarla desteklemek kaşıntıyı hafifletir. Kıyafet seçimi de bu süreçte önem taşır; pamuklu, bol ve nefes alabilen kıyafetler tercih etmek cildin aşırı terlemesini ve sürtünmesini engeller. Sentetik kumaşlar veya dar giysiler, ciltteki tahrişi büyüterek döküntülerin yayılmasına katkı sağlayabilir.
Beslenme düzeni de cilt sağlığı üzerinde etkili olabilir. Alerjen potansiyeli yüksek gıdaların tüketimini azaltmak, özellikle çikolata, kabuklu deniz ürünleri, çilek gibi hassas bünyelerde reaksiyon oluşturabilen besinlere karşı dikkatli olmak yarar sağlayabilir. Bol su içmek, cildin nem dengesini korumada ve toksinlerin atılmasında yardımcıdır. Bunun yanı sıra stresten uzak durmak, vücudun bağışıklık ve dolaşım sistemlerini dengede tutarak PUPPP belirtilerinin şiddetini azaltabilir. Rahatlama teknikleri, nefes egzersizleri veya hafif egzersizlerle stres seviyesini yönetmek olası cilt sorunları için de olumlu sonuçlar verebilir.
PUPPP çoğunlukla doğumdan sonra hızlıca gerileme eğilimi gösterir. Bebek doğduktan birkaç hafta içinde döküntüler ve kaşıntı büyük oranda kaybolur. Bu nedenle anne adaylarına genellikle belirtilerle baş etmeye yönelik tedbirler önerilir. Ancak döküntüler normal olmayan bir seyir izliyorsa, kabarcıklar sulu veya iltihaplı hale geliyorsa, yüksek ateş gibi ek bulgular ortaya çıkıyorsa vakit kaybetmeden doktora başvurmak gerekir. Çünkü bazı enfeksiyonlar veya gebelikte görülen diğer cilt hastalıkları da benzer belirtiler gösterebilir.
Kaşıntılı döküntüler gebelikte nadir görülse de, deneyimleyen anne adayları için oldukça can sıkıcı olabilir. Bu süreçte doktor kontrolü ve destekleyici cilt bakım önlemleriyle belirtileri hafifletmek mümkündür. Aynı zamanda gebeliğin doğal değişimlerinden biri olarak kabul edilen bu durumun doğumla birlikte çoğunlukla ortadan kalktığını bilmek, anne adaylarının moralini yüksek tutmasına yardımcı olur. Kendi bedeninizi iyi gözlemleyerek, basit ama düzenli bakımlarla bu dönemi daha rahat geçirebilirsiniz.
