Gebeliğin en bilinen ve anne adayları için en yorucu belirtilerinden biri, mide bulantıları ve kusma şikâyetleridir. “Sabah bulantıları” şeklinde adlandırılsa da bu durum günün herhangi bir saatinde yaşanabilir. Sabahları daha yoğun hissedilmesinin sebebi ise genellikle gece boyunca midenin boş kalması ve sabah uyanıldığında kan şekerinin nispeten düşük olmasıdır. Hastalarım sıkça, özellikle uyandıklarında mide bulantısı hissettiklerini ve bazen de kusma yaşadıklarını belirtirler. Ancak bu bulantı gün içinde de tetiklenebilir. Her kadının deneyimi farklıdır; bazıları hafif bulantılarla günü geçiştirirken, bazıları daha şiddetli ve sık kusma atakları yaşayabilir.
Mide bulantısı ve kusmaya yol açan başlıca etken, hamilelik hormonu olarak bilinen hCG seviyelerinin artmasıdır. Özellikle ilk 3 ayda bu hormonun seviyeleri hızlı bir yükseliş gösterir. Aynı şekilde östrojen ve progesteron hormonları da mide ve sindirim sistemi üzerinde etkili olarak hassasiyeti artırabilir. Rahatsız edici olmakla birlikte, düşük ve orta seviyedeki bulantıların genellikle bebeğin sağlığı açısından olumsuz bir etkisi yoktur. Hatta pek çok araştırmacı, erken dönem bulantıların sağlıklı bir hormonal yükselişe işaret ettiğini düşünmektedir. Fakat kusmalar aşırı düzeye ulaşıp annenin beslenmesini ve genel sağlığını tehdit ediyorsa bu duruma “hiperemezis gravidarum” adı verilir ve mutlaka tıbbi müdahale gerekir.
Mide bulantısı ve kusmayı hafifletmek için günlük yaşamınızda bazı düzenlemeler yapabilirsiniz. Özellikle sabahları yataktan kalkmadan önce kraker, ekmek gibi kuru gıdalar tüketmek mide asidini nötralize etmeye ve kan şekerinizi dengelemeye yardımcı olur. Gün içinde az ve sık öğünler şeklinde beslenerek midenizin boş kalmamasına özen gösterebilirsiniz. Baharatlı, yağlı ya da çok ağır kokulu yiyecekler yerine daha hafif ve sindirimi kolay gıdalar tüketmek genellikle rahatlama sağlar. Ayrıca su tüketimini de ihmal etmemek çok önemlidir; ancak suyu da bir kerede çok miktarda içmek yerine yavaş yavaş ve düzenli olarak almanız mideyi zorlamayı azaltabilir.
Başta sabah olmak üzere mide bulantısı ve kusmanın yoğun hissedildiği anlarda derin nefes alarak gevşeme egzersizleri yapmak, hafif yürüyüşler ya da açık havada kısa süreli dolaşmak da bazen semptomları hafifletebilir. Zencefil ve limon gibi doğal aroma ve tatlar da mideyi yatıştırıcı etkiye sahiptir. Ancak bu tür bitkisel çözümler konusunda da bir uzmanla görüşmek, gebeliğin özel durumuna uygun olup olmadığını teyit etmek açısından faydalıdır.
Hafif ve orta derecede bulantı ile kusma genellikle gebeliğin 12-14. haftalarından sonra kendiliğinden azalır. Ancak kimi anne adaylarında bu durum ikinci trimesterde de devam edebilir. Aşırı kilo kaybı, dehidrasyon, halsizlik, elektrolit dengesizlikleri gibi problemler yaşandığında mutlaka doktorunuza başvurmanız gerekir. Gerekirse damar içi sıvı tedavisi, vitamin ve mineral destekleri, hatta ilaç tedavisi uygulanarak hem bebeğin hem de annenin sağlığı korunur.
Özetle, sabah bulantısı ve kusma gebeliğin erken döneminde sık rastlanan, ancak çoğunlukla ciddi risk oluşturmayan bir belirtidir. Bununla birlikte, belirtilerin şiddetlendiği ya da kişinin gündelik yaşamını ciddi şekilde etkilediği durumlarda profesyonel yardım almak gerekir. Siz de gebelik sürecinde bu tür mide bulantıları yaşıyorsanız, beslenme düzeninizi gözden geçirerek ve uzman görüşü alarak daha rahat bir süreç geçirebilirsiniz.
