Hamilelik dönemi sadece bebeğin değil, anne adayının da pek çok fizyolojik değişim geçirmesine neden olur. Bu değişimlerden biri de ağız ve diş sağlığını etkileyerek diş eti kanamaları ve hassasiyet olarak kendini gösterir. Özellikle östrojen ve progesteron hormon seviyelerinin yükselmesi, diş etlerindeki damarları genişleterek kan akışını artırır. Bu durum diş etlerinin daha kolay şişmesine, kızarmasına ve fırçalama sırasında kanamaya meyilli hale gelmesine yol açar. Ayrıca gebelikte oluşan bağışıklık sistemi değişiklikleri, ağızdaki bakterilerle mücadeleyi zorlaştırabilir. Sonuç olarak diş eti iltihabı (gingivitis) gibi sorunlar daha sık görülür.
Diş eti kanaması ve hassasiyeti, ilk işaretleri genellikle diş fırçalarken veya diş ipi kullanırken fark edilir. Eğer diş etleriniz şiş, kırmızı veya parlak görünüyorsa, dokunduğunuzda kolayca kanıyorsa ve bazen ağrıya benzer rahatsızlıklar hissediyorsanız, bu belirtiler hamilelik gingivitisi olarak adlandırdığımız duruma işaret edebilir. Bu genellikle geri dönüşümlü bir süreçtir ve doğumdan sonra hormon seviyeleri normale döndükçe hafifler. Ancak bu süre zarfında gereken önlemleri almak, diş ve diş eti sağlığının korunması açısından önemlidir.
Ağız bakımınızı ihmal etmeden, aksine daha da titiz bir şekilde sürdürmek diş eti kanamalarını kontrol altına almaya yardımcı olur. Yumuşak kıllı bir diş fırçası tercih etmek, diş ve diş etlerini tahriş etmeden temizlemek açısından etkilidir. Günde en az iki kez diş fırçalamak, diş ipi veya ara yüz fırçası kullanmak ve ardından ağız gargarasıyla temizliği tamamlamak, ağızdaki bakteri miktarını azaltır. Hamilelikte çok asitli veya şekerli gıdalar tüketmek dişlere ve diş etlerine ek baskı yaratabilir. Bu tür gıdaları tükettiğinizde mümkünse kısa süre içinde ağzınızı suyla çalkalamak veya dişlerinizi hafifçe fırçalamak, asidin ve şekerin diş yüzeyinde uzun süre kalmasını önler.
Diş hekiminize hamile olduğunuzu mutlaka bildirerek düzenli kontrol randevuları almanız önemlidir. Diş taşı temizliği, olası çürüklerin tespiti ve diş eti hastalıklarının erken tedavisi sayesinde ağız sağlığınızı koruyabilirsiniz. Pek çok diş tedavisi, gebelik sırasında uygun şartlarda ve doktorunuzun onayıyla yapılabilir. Genellikle ikinci trimester, diş tedavileri açısından en uygun dönem olarak kabul edilir; çünkü bu zamanda bebeğin organ gelişimi büyük ölçüde tamamlanmış, anne adayının mide bulantıları ve aşırı yorgunluk gibi ilk trimester semptomları ise azalmıştır.
Bazen diş etlerinde oluşan hassasiyet büyüyerek diş eti tümörü veya hamilelik tümörü (pyogenic granuloma) adı verilen iyi huylu oluşumlara da yol açabilir. Bunlar genellikle geçici ve zararsızdır, ancak ağrı veya kanama şiddetliyse, çiğnemeyi, konuşmayı veya ağız hijyenini olumsuz etkiliyorsa diş hekiminiz tarafından değerlendirilmelidir. Gerekirse, basit bir işlemlerle küçültülebilir veya alınabilirler. Doğumdan sonra çoğu kendiliğinden gerileme eğilimi gösterir.
Beslenme düzeni de diş ve diş eti sağlığını doğrudan etkiler. Hamilelik sürecinde bol kalsiyum, D vitamini, C vitamini ve fosfor almak, hem bebeğin kemik gelişimi hem de annenin diş sağlığı açısından olumlu katkı sağlar. Süt ürünleri, yeşil yapraklı sebzeler, kuruyemişler ve meyveler bu bakımdan zengin seçenekler sunar. Kuru meyveler ve abur cubur tarzı atıştırmalıklar ise diş çürüklerini tetikleme potansiyeli taşıdığından, tüketildikleri takdirde hemen ardından ağız temizliğine özen göstermek gerekir.
Diş eti kanamaları ve hassasiyet, gebelik sürecinde sıkça karşılaştığımız rahatsızlıklardan biri olmakla birlikte genellikle kontrol altına alınabilir. Ağız bakımına ekstra önem vererek, düzenli hekim kontrollerini aksatmayarak ve dengeli beslenerek diş ve diş eti problemlerini en aza indirmek mümkündür. Ayrıca stres yönetimi de genel sağlık üzerinde olduğu kadar ağız sağlığı üzerinde de olumlu etki yapar. Hormonal dalgalanmaların, bağışıklık sisteminin ve dolaşım sisteminin değiştiği bu hassas dönemde doğru alışkanlıkları geliştirerek hem bebeğiniz hem de kendiniz için daha sağlıklı bir gelecek inşa edebilirsiniz.
