Gebeliğin erken döneminde sıkça rastladığımız belirtilerden biri de baş dönmesi ve sersemlik hissidir. Birçok anne adayı, ani pozisyon değişikliklerinde ya da uzun süre ayakta kaldığında başının döndüğünü ve dengesini kaybetmeye meylettiğini ifade eder. Bu durum, vücudun hamilelikle birlikte yaşadığı kan hacmi ve hormon seviyeleri değişiminden kaynaklanır. Özellikle ilk üç ayda, damarlarınız genişleyip tansiyonunuz düşebileceğinden baş dönmesi yaşamanız son derece normaldir. Aynı zamanda progesteron hormonunun artması, kan damarlarını gevşetip genişleterek tansiyon regülasyonunu etkiler ve aniden ayağa kalkmak, hızlı hareket etmek gibi durumlarda baş dönmesine yol açabilir.
Gebelikte baş dönmesinin bir diğer nedeni, vücudun bebeğin gelişimi için ekstra oksijen ve besin taşımak adına kan dolaşımını yoğunlaştırmasıdır. Ancak bu hızlı artış ve değişim, bazen beyne yeterli kan akışı gitmesini engelleyebilir. Bu durumda hafif sersemlik, kulak çınlaması veya karıncalanma gibi belirtiler eklenebilir. Özellikle sıcak ortamlarda, kalabalık mekanlarda veya aşırı efor harcadığınızda baş dönmesi daha belirgin hale gelebilir. Bu nedenle gebe kadınların, bulundukları ortamın iyi havalandırılmasına dikkat etmeleri ve uzun süre ayakta kalmaktan kaçınmaları önemlidir.
Kandaki şeker düşüklüğü de baş dönmesini tetikleyen bir faktördür. Gebeliğin ilk aylarında mide bulantıları, kusma atakları veya iştahsızlık sebebiyle yeterli besin ve kalori alınmadığında kan şekeri hızla düşebilir. Bu da halsizlik, göz kararması ve baş dönmesine yol açar. Düzenli ve dengeli beslenerek, az ama sık öğünler tüketerek bu problemi azaltmak mümkündür. İçinde bulunduğunuz dönemde hem bebeğiniz hem de kendiniz için vücudunuzun ihtiyaç duyduğu protein, karbonhidrat, vitamin ve mineralleri yeterli miktarda aldığınızdan emin olmak gerekir.
Baş dönmesi hissettiğinizde ilk yapmanız gereken, mümkünse oturmak ya da uzanmak olmalıdır. Baş seviyenizin vücudunuzla aynı hizada olması, kan akışını dengelemeye yardımcı olur. Bu sırada derin nefes alıp vererek kendinizi sakinleştirebilirsiniz. Eğer oturacak bir yer bulamazsanız, ayakta dururken dizlerinizi hafif büküp bir noktaya sabitlenerek düşme riskini en aza indirebilirsiniz. Susuz kalmak da tansiyonu etkileyebileceğinden, su tüketimini gün içine yayarak yeterince sıvı almak önemlidir.
Demir eksikliği anemisi de gebelikte sıklıkla görülen ve baş dönmesini şiddetlendirebilen bir durumdur. Kan testlerinde demir değerleri düşük bulunduğunda doktorunuz demir takviyesi reçete edebilir. Böylece hem baş dönmesi hem de yorgunluk gibi sorunların hafiflemesi sağlanır. Unutulmamalıdır ki her anne adayının hamilelik süreci birbirinden farklıdır. Eğer baş dönmesi günlük yaşamınızı belirgin şekilde kısıtlıyor, eşlik eden çarpıntı, nefes darlığı veya bayılma gibi durumlar yaşıyorsanız vakit kaybetmeden doktorunuza başvurmalısınız. Altta yatan farklı sebepler varsa erken teşhis, anne ve bebek sağlığı açısından kritik öneme sahiptir.
Baş dönmesi ve sersemlik çoğu zaman gebeliğin doğal bir parçası olsa da, kişisel önlemler ve düzenli doktor kontrolleriyle bu süreci daha rahat atlatmanız mümkündür. Beslenmenize dikkat etmek, bol sıvı tüketmek, hızlı hareketlerden kaçınmak, düzenli dinlenme araları vermek ve gerekli durumlarda tıbbi destek almak, baş dönmesini en aza indirerek gebeliğinizin keyfini daha fazla çıkarmanızı sağlayabilir.
